علائم کمبود آهن در انسان چیست؟
کمبود آهن یکی از کمبودهای تغذیه ای رایج به ویژه در بین زنان و کودکان است. آهن جزء مهمی از تولید هموگلوبین در بدن است. کمبود آهن می تواند منجر به کم خونی شود و بر عملکرد طبیعی سیستم های مختلف بدن تأثیر بگذارد. در زیر علائم رایج و داده های مرتبط با کمبود آهن آورده شده است.
1. علائم شایع کمبود آهن

علائم کمبود آهن از فردی به فرد دیگر متفاوت است، اما در اینجا برخی از رایج ترین آنها وجود دارد:
| علامت | توصیف کنید |
|---|---|
| خستگی | به دلیل هموگلوبین ناکافی، راندمان انتقال اکسیژن کاهش می یابد و در نتیجه انرژی کافی برای بدن تامین نمی شود. |
| سرگیجه | اکسیژن رسانی ناکافی به مغز ممکن است با سرگیجه یا تاریکی دید در هنگام ایستادن همراه باشد. |
| ضربان قلب سریع | قلب سعی می کند کمبود اکسیژن را با پمپاژ بیشتر خون جبران کند. |
| پوست رنگ پریده | به خصوص صورت، بستر ناخن و غشاهای مخاطی به دلیل کاهش هموگلوبین رنگ پریده به نظر می رسد. |
| تنگی نفس | پس از فعالیت خفیف احساس مشکل در تنفس خواهید کرد و بدن شما به دلیل کمبود اکسیژن در بدن سریعتر تنفس می کند. |
| دست و پاهای سرد | گردش خون ضعیف منجر به کاهش دما در اندام ها می شود. |
| پیکا | برخی از بیماران تمایل به خوردن مواد غیر خوراکی مانند تکه های یخ، خاک و غیره دارند. |
2. گروه های پرخطر فقر آهن
گروه های زیر بیشتر از علائم کمبود آهن رنج می برند و نیاز به توجه ویژه دارند:
| جمعیت | دلیل |
|---|---|
| زن باردار | رشد جنین به مقادیر زیادی آهن نیاز دارد و افزایش حجم خون منجر به کمبود آهن رقیق کننده می شود. |
| زنان پریود | از دست دادن خون قاعدگی منجر به افزایش از دست دادن آهن می شود. |
| نوزادان | رشد و نمو سریع به آهن بیشتری نیاز دارد، اما ممکن است رژیم غذایی حاوی آهن کافی نباشد. |
| گیاهخواری | میزان جذب آهن از غذاهای گیاهی کمتر از غذاهای حیوانی است. |
| بیماران مبتلا به بیماری مزمن | بیماری هایی مانند خونریزی گوارشی و بیماری کلیوی ممکن است باعث اختلال در جذب یا از دست دادن آهن شوند. |
3. تشخیص و درمان کمبود آهن
اگر مشکوک به کمبود آهن هستید، باید فوراً به دنبال معاینه پزشکی باشید. پزشکان معمولاً با موارد زیر تشخیص می دهند:
| موارد را بررسی کنید | محدوده نرمال | علائم کمبود آهن |
|---|---|---|
| هموگلوبین (Hb) | نر: 130-175 گرم در لیتر زنان: 115-150 گرم در لیتر | زیر نرمال |
| آهن سرم | نر: 11-30μmol/L ماده: 9-27μmol/L | کاهش دهد |
| فریتین | مردان: 30-400 میکروگرم در لیتر زنان: 15-150 میکروگرم در لیتر | کاهش دهد |
| ظرفیت اتصال کل آهن | 45-72μmol/L | بالا آمدن |
درمان کمبود آهن معمولاً شامل موارد زیر است:
1.اصلاح رژیم غذایی:مصرف غذاهای غنی از آهن مانند گوشت قرمز، جگر حیوانات، صدف، سبزیجات سبز تیره و غیره را افزایش دهید.
2.مکمل های آهن:پزشک ممکن است مکملهای آهن را تجویز کند که معمولاً به مدت 3-6 ماه مصرف میشوند تا ذخایر آهن را دوباره پر کنند.
3.درمان بیماری زمینه ای:اگر کمبود آهن ناشی از بیماری دیگری باشد، بیماری زمینهای باید همزمان درمان شود.
4. پیشنهاداتی برای پیشگیری از کمبود آهن
پیشگیری از کمبود آهن مهمتر از درمان آن است. در اینجا چند توصیه عملی پیشگیری وجود دارد:
1. برای اطمینان از دریافت کافی آهن، به خصوص برای گروه های پرخطر، از یک رژیم غذایی متعادل استفاده کنید.
2. ویتامین C می تواند جذب آهن را تقویت کند. غذاهای غنی از آهن را می توان با غذاهای غنی از ویتامین C جفت کرد.
3. پلی فنول های موجود در چای و قهوه می توانند جذب آهن را مهار کنند و باید از مصرف آنها با غذاهای غنی از آهن اجتناب شود.
4. معاینات بدنی منظم، به ویژه برای زنان باردار، کودکان و زنان با قاعدگی سنگین.
5. هنگامی که علائم مشکوک به کمبود آهن ظاهر شد، فوراً به پزشک مراجعه کنید و کورکورانه آهن را به تنهایی مصرف نکنید.
اگرچه کمبود آهن رایج است، اما می توان از طریق رژیم غذایی و سبک زندگی مناسب از آن پیشگیری و درمان کرد. اگر مشکوک به کمبود آهن هستید، توصیه می شود سریعاً به دنبال درمان پزشکی باشید و تشخیص و درمان را زیر نظر پزشک انجام دهید تا از عوارض احتمالی آهن خودکمکن جلوگیری کنید.
جزئیات را بررسی کنید
جزئیات را بررسی کنید